Tegenwoordig komt het steeds vaker voor dat ik actief benaderd word door mensen met suggesties voor een sector om eens dieper in te duiken. Ga daar vooral mee door, heel inspirerend! Dat was ook voor deze tweede blog over de agrarische sector het geval. Mijn oud Antonius-collega Wendy Kempenaar die tegenwoordig als Strategisch adviseur Kwaliteit en Zorgontwikkeling werkt bij Woonzorgconcern IJsselheem, is eveneens eigenaar van akkerbouwbedrijf De WAER Landbouw en camping BoerenGroen. En van de akkerbouw kan de zorg nog wel het een en ander leren! Mijn eerste blog over de agrarische sector ging met name over robotisering in de melkveehouderij en is hier te lezen.
Er zijn best wel wat overeenkomsten tussen de akkerbouw en de zorg. Zo is er bij beide sectoren sprake van zeer strenge regelgeving. Soms wellicht wel iets te streng. Maar hee, het gaat natuurlijk wel over respectievelijk het voedsel dat we eten en onze gezondheid. Beide sectoren draaien altijd door, 7 dagen per week, 24 uur per dag. Wat ik mij echter nooit zo had gerealiseerd, maar wel keiharde realiteit is, is het feit dat de weersomstandigheden (waar je natuurlijk geen invloed op hebt) zoveel impact hebben op het resultaat. Als aardappelen 24 uur onder water staan kun je meestal een hele oogst weggooien. En ook als je product niet helemaal voldoet, kan het door de keuringsinstanties gewoon afgekeurd worden en is deze dus niet meer geschikt voor de verkoop. Je hebt dan zomaar geen inkomsten. Terwijl je er wel een jaar lang keihard voor gewerkt hebt en ook van tevoren grote financiële investeringen hebt gedaan. Dat is wel echt anders dan in de zorg. Instellingen krijgen niet zomaar geen vergoeding en worden niet zomaar gesloten als ze niet voldoen aan alle eisen. Daar zitten nog heel wat audits, verbeterplannen en inspectierapporten tussen en bijna nooit komt het zo ver. Die grilligheid vereist een enorme veerkracht en flexibiliteit van de boeren om te kunnen blijven voortbestaan. Hoe krijgen ze dat voor elkaar?
In de eerste plaats natuurlijk door zo goed mogelijk te anticiperen op wisselende weeromstandigheden. De grond goed te draineren, greppels te frezen, een bron te slaan waar nodig en door met goede materialen en zaden te werken. En ook door keuzes te maken op basis van weersvoorspellingen. Je kunt je voorstellen dat dat niet met commissies, stuurgroepen, taskforces en strategische planningen gaat, maar veel sneller en door het gezonde boerenverstand te gebruiken. ‘Als we nu gaan oogsten hebben we misschien niet de hoogst mogelijke opbrengst, maar dat is nog wel beter dan straks helemaal niets als de slechte weersvoorspellingen uitkomen.’
Een andere manier waarop boeren omgaan met de onzekerheid van de omstandigheden is het zoeken naar onderlinge samenwerking. Innovatie is hard nodig, maar met zulke onzekere opbrengsten is investeren daarin erg risicovol. Als je geen inkomsten hebt door een mislukte oogst heb je simpelweg geen geld om verbeterde materialen of nieuwe machines te kopen. Het is dan ook niet ongebruikelijk om gezamenlijk in nieuwe machines te investeren. Of om machines van elkaar te lenen of te huren. Op die manier draag je gezamenlijk het risico en is de investering beperkter. Naast gezamenlijke investeringen werken boeren samen waar nodig en mogelijk. Het is het continue spel der wispelturigheden en daar wordt op ingespeeld door direct daadkrachtig te handelen. Veelal zie je dit terug in een grote diversiteit van samenwerkingsvormen waar niet alles op een weegschaal wordt gelegd maar waar men werkt aan een gezamenlijke missie.
Een laatste manier waarop boeren met onvoorspelbare omstandigheden omgaan die ik wil aanstippen is het zoeken naar andere verdienmodellen. Naast hun corebusiness zie je dat veel boeren ook een camping of winkel beginnen. Of bijvoorbeeld activiteiten gaan organiseren als boerengolf, boeren survival of boerencamp (in plaats van het populaire bootcamp). De ruimte is vaak wel aanwezig en het zorgt voor een nieuwe bron van inkomsten die tegenvallende oogsten kunnen opvangen.
En de zorg dan?
Mijns inziens weer drie waardevolle lessen voor de zorg uit een andere sector. In de eerste plaats natuurlijk niet alles in stuurgroepen, commissies, taskforces en strategische plannen uitwerken. Weer terug naar het boerenverstand wat ik op de werkvloer van veel organisaties ook gewoon tegenkom. Daar weten ze vaak heel goed wat er nodig is en kan wat sneller schakelen veel opleveren. Over de tweede les schreef ik al eerder een blog met het onderwerp dat we in de zorg behoorlijk veel overcapaciteit hebben qua materialen en apparatuur. Wat mooi om te zien dat in de akkerbouw al goed gekeken wordt om samen te werken en elkaars apparatuur te gebruiken. Moet daarvoor de druk in de zorg nóg meer oplopen voordat we daar stappen in gaan zetten. Het is mijn ervaring dat je beter het dak kunt repareren als het droog is en niet als het al veel te laat is.
De derde les gaat over de nieuwe verdienmodellen. Wat is er in uw praktijk mogelijk als ander verdienmodel? Om zo de kosten of de risico’s te verlagen? Ik moest direct denken aan het Gezondheidscentrum waar ik bestuurder was. Daar bood de fysiotherapiepraktijk Fysio Fitness aan, in de fitnesszaal die ze sowieso hadden voor hun behandelingen. Ze creeerden daarmee een constante bron van inkomsten.
Tot slot misschien wel de belangrijkste conclusie: wat valt het in de zorg eigenlijk nog mee qua onzekerheden om ons heen als je dat vergelijkt met boeren! Laten we dan ook vooral niet blijven klagen maar dat vooral koesteren en leren van de lessen van de boeren!
Veel dank voor jouw suggestie over wat de zorg kan leren van de akkerbouw en het leuke gesprek dat wij er vervolgens over hadden Wendy Kempenaar!
Ik plaats elke week op woensdag een nieuwe blog. Abonneer op mijn nieuwsbrief om er geen een te missen door hier te klikken.
De andere blogs uit mijn reeks zijn hier te vinden.
コメント