Op 24 september 2020, nu dus iets meer dan twee jaar geleden, werd ik ’s ochtends na het sporten geconfronteerd met drie gemiste oproepen van mijn moeder. Ik belde direct terug om het verdrietige nieuws te horen dat mijn vader die ochtend overleden was. Hij had eerder dat jaar door een ongelukkige val zijn rug gebroken, had nare maanden achter de rug met ziekenhuisopnames, een delier en veel pijn en ongemak. Hij leek echter de bocht genomen te hebben en weer op de weg terug. Helaas liep dat dus toch anders en moest mijn moeder mij die donderdagochtend bellen met het verdrietige bericht. Voor degenen die het al eens mee hebben gemaakt om een naaste te verliezen zullen het wellicht herkennen: Als zoiets gebeurt kom je in een volstrekt nieuwe wereld met zaken die je moet regelen waar je nog nooit over na hebt gedacht. In een periode waarin je af en toe ook emotioneel van de kaart bent. Zo was dat voor mij in ieder geval.
Omdat mijn vader een uitvaartverzekering had bij DELA, resulteerde een telefoontje naar hen in een vaste contactpersoon die we aangewezen kregen. En wat een rots in de branding was dat! We kregen gelijk haar mobiele telefoonnummer zodat we haar konden appen wanneer we vragen hadden. En dat kon dag en nacht. Natuurlijk kregen we niet altijd gelijk antwoord, maar wat superfijn dat we alle vragen in ieder geval konden stellen. Heel gestructureerd nam ze ons mee in wat er de komende dagen allemaal moest gebeuren. Zoals het ontwerp van de rouwkaarten en of er een advertentie moest komen. Wat voor een kist zoeken we uit, wie komen er allemaal op de plechtigheid en willen we een livestream? Ze besprak uitgebreid alle mogelijkheden met ons en vooral ook wat wij belangrijk vonden. Waar onze wensen lagen. Er was altijd volop tijd om op zaken terug te komen, vragen te stellen en besluiten te heroverwegen. Als ik de appjes nog eens teruglees straalt daar zoveel zorg en geruststelling uit.
Ik kan niet anders zeggen dan dat het enorm hielp tijdens de verdrietige periode die we toen als gezin ingingen. Wetend dat er iemand met verstand van zaken naast je staat en optimaal beschikbaar is om je bij te staan. Waar geen vraag gek is en er niets vergeten wordt.
Ik sprak voor deze blog onze uitvaartverzorger van destijds, Petra Baks, nog eens. Om het te hebben over waarom ze haar werk op die manier invult. Wat een belangrijk element is, is dat er per uitvaart een dedicated uitvaartverzorger is. Het is diens verantwoordelijkheid om álles te bespreken en te organiseren. De werkdag eindigt dus niet om 17:00 uur, maar gaat door tot de uitvaart. Niemand lost je tussendoor af en alle vragen en bespreekpunten moet je als uitvaartverzorger zelf oppakken. Petra gaf aan dat appen voor haar daarbij een heel prettige manier van communiceren is. Je hoeft dan niet direct te antwoorden, maar kan dat doen op het moment dat het uitkomt. Door haar uitgebreide ervaring met uitvaarten vaak een kleine moeite en voor de nabestaanden heel prettig.
Gedurende de periode tussen overlijden en de uitvaart gaat het bespreken van alle mogelijkheden ook door. Een belangrijk onderdeel van haar werk is om de keuzes te kaderen. Je kunt natuurlijk uit duizenden rouwkaarten kiezen, maar iemand die daar niet veel om geeft en de kaart puur als informatief ziet, heeft aan een keuze uit tien kaarten voldoende. Maar alles is mogelijk, dus als er toch geen goede kaart tussen zit, kan er altijd verder gezocht worden. Tijdens het intensieve contact wordt vaak goed duidelijk welke wensen er verder zijn en kunnen suggesties worden gedaan om zo samen tot een uitvaart te komen die bij de overledene en de nabestaanden past.
En de zorg dan?
De periode na het overlijden van een naaste is mijns inziens vergelijkbaar met de periode na de diagnose van een ziekte. Je komt in een verdrietige, onzekere tijd die nieuw voor je is. Je weet niet hoe het werkt, wat er allemaal op je afkomt. Dan zou het helpen als er iemand is die je met raad en daad bij kan staan.
Er zijn mijns inziens twee elementen die wij in de zorg kunnen leren van de uitvaartbranche. Dat is enerzijds écht dedicated beschikbaar zijn voor patiënten en anderzijds samen beslissen over wat je wel en niet wilt.
Bij echt dedicated beschikbaar zijn moest ik direct denken aan een project dat in de apotheek van mijn vrouw loopt, Buddy Zorg. Een vast direct aanspreekpunt voor patiënten met een ernstige ziekte. Daarbij zijn er vaste koppels van een apotheker en een apothekersassistent waarvan er gedurende de week altijd iemand aanwezig is. Zij kennen de ziektegeschiedenis van de patiënt, denken met de patiënt mee en overleggen met andere zorgverleners om met elkaar de best mogelijke zorg te kunnen verlenen. Dat is zowel voor de patiënten als voor de apotheek prettig, omdat alle nodige informatie al bekend is en er geen tijd hoeft te worden besteed aan het nog een keer vertellen van het verhaal. Een succesvolle werkwijze die in meerdere apotheken in Nederland zo is ingevoerd. Maar nog lang niet bij elke apotheek en ook in bijvoorbeeld ziekenhuizen niet gebruikelijk.
Samen beslissen begint al bij het samen bespreken van alle mogelijkheden die er zijn, het beantwoorden van al je vragen en te helpen de beste beslissing te nemen. Dat is natuurlijk geen nieuwe gedachte in de zorg. Al jaren praten we over shared decision making. Er is bovendien aangetoond dat samen beslissen de zorg en ondersteuning verbetert. Behandelingen slaan beter aan en patiënten zijn meer tevreden en trouwer aan afspraken als zij worden betrokken bij de beslissing. De patiëntenfederatie besteedt hier veel tijd en aandacht aan in de vorm van toolkits, campagnes en activiteiten.
Onlangs publiceerden zij echter een onderzoek van Kantar Public op hun website. Conclusie: minder dan de helft van de zorgverleners en zelfs minder dan 40% van de zorggebruikers geeft aan gezamenlijk beslissingen te nemen. Daar valt dus nog een wereld te winnen!
Kortom, twee thema’s uit de uitvaartbranche die de zorg in Nederland een stuk beter zouden kunnen maken. Morgen maar mee beginnen?
Ontzettend bedankt voor jouw tijd en het meedenken Petra Baks, Freelance Register Uitvaartverzorger.
Ik plaats elke week op woensdag een nieuwe blog. Abonneer op mijn nieuwsbrief om er geen een te missen door hier te klikken.
De andere blogs uit mijn reeks zijn hier te vinden.
Comments