Toen ik onlangs tijdens een lezing vroeg of mensen nog suggesties hadden voor bedrijven die ik zeker eens een keer moest spreken voor mijn blogs, noemde iemand het bedrijf Scania. Hij was daar wel eens op bedrijfsbezoek geweest en was diep onder de indruk van de manier waarop daar gewerkt werd. Ik kon me goed voorstellen dat dit bedrijf in deze tijden met veel veranderingen te maken heeft zoals de ontwikkelingen op het gebied van zelfrijdende auto’s, de switch naar elektrische voertuigen en de impact van de transportsector op het klimaat. Goede suggestie om hen te benaderen dus!
Het Zweedse Scania is opgericht in 1896 en is vooral bekend van de productie van vrachtwagens, in 2021 een kleine 90.000. In Zwolle staat het belangrijkste Europese productiecentrum. In deze fabriek worden de vrachtwagens volgens specificatie 'op maat' gebouwd en geassembleerd, zowel voor Nederland als voor klanten in meer dan 60 andere landen. Elke 5 minuten rolt hier een vrachtwagen van de band!
Er is een enorme vraag naar bedrijfsbezoeken waaraan ze helaas niet kunnen voldoen, dus ze hebben sinds 2016 besloten alleen nog maar klanten en scholen te ontvangen (2 bezoeken per dag, het hele jaar door!). Gelukkig kon ik wel heel uitgebreid in gesprek met Matthieu van der Haar, hij is Representative Visits & Deliveries. Hij vertelde me over de geschiedenis, de uitdagingen en de manier van werken bij Scania.
Met name de manier waarop Scania het Lean werken heeft doorgevoerd vond ik indrukwekkend. De assemblage vanaf een paar stalen chassisbalken tot de volledige vrachtwagen vindt plaats in korte pitstops over een rollende band waarbij er per stop een paar taken worden uitgevoerd door een vaste groep medewerkers. Iedere 5 minuten verplaatsen de vrachtwagens zich naar het volgende werkstation. Alles just in time, exact afgestemd op de mogelijkheden en zonder tijdsverlies. Er zijn daarbij twee aspecten die ik graag wil uitlichten omdat ik denk dat we daar in de zorg wat van kunnen leren.
In de eerste plaats het 5+1 systeem dat ze gebruiken. Dit houdt in dat er voor elke 5 medewerkers 1 teamleider vrijgeroosterd is die bij kan springen als het nodig is. Dus als er een fout optreedt, een afwijking is of een andere reden waarom er een vertraging ontstaat kan deze persoon te hulp schieten. Dat voorkomt dat anders de hele productielijn stil komt te staan. Zo faciliteer je bovendien dat leidinggevenden veel op de werkvloer te vinden zijn. Naast directe hulp kunnen deze personen ook aan de slag met het voorkomen van terugkerende problemen. Voor elke 5 teamleiders is er overigens ook weer 1 groepsleider die op zijn beurt teamleiders kan ondersteunen. Deze extra personen kosten natuurlijk extra mankracht, maar die verdienen zichzelf terug doordat het primaire proces daardoor zo goed mogelijk door kan blijven lopen. Daar zitten namelijk de MIP’s van Scania: de Most Important Persons die de daadwerkelijke waarde voor de klant creëren.
En dat is het tweede aspect dat ik graag wil benoemen, hoe Scania omgaat met zijn MIP’s. Omdat die namelijk precies weten wat er nodig is op de werkvloer, wordt er serieus geluisterd naar de ideeën en suggesties die door hen worden gedaan. Elke week worden er 10 (!) FTE’s vrijgeroosterd om zogenaamde Kaizens (letterlijk: verbeteringen ten goede) te doen. Stapsgewijze verbeterstappen die begeleid worden door een Kaizen teamleider. Op maandag wordt er begonnen aan de verbeterstap om donderdags de eerste test te doen en vrijdag een presentatie te geven over het resultaat aan het team. Omdat iedereen zo kan bijdragen aan het verbeteren en ook applaus in ontvangst kan nemen voor het eindresultaat, is dit voor medewerkers erg inspirerend. Ook dit kost natuurlijk tijd, maar levert ook verbeteringen op die zichzelf terugverdienen.
En de zorg dan?
Lean is een gevierde term in de zorg, maar ik moet heel eerlijk zeggen dat het toch op alle plekken waar ik er mee te maken heb gehad, het de belofte niet waarmaakte. Het werd in mijn optiek vaak als paradepaardje ingezet en de green- & blackbelts presenteerden vol trots hun resultaten. In de praktijk vond ik het echter altijd erg tegenvallen. De twee aspecten die ik daarentegen hierboven benoemde (en die ik niet zo tegenkwam tussen de Lean-projecten in mijn eigen praktijk) zijn volgens mij toch wel echt kansen voor de zorg!
We zijn in de zorg namelijk koning in het moeilijk maken voor zorgprofessionals op de werkvloer. Daar waar juist de waarde voor de patiënt wordt gecreëerd! Laten we alsjeblieft stoppen met het ingewikkeld en omslachtig maken en zorgen dat zij juist door hun leidinggevenden (en diens leidinggevenden) worden gefaciliteerd om zo hun werk op de beste manier te doen. Daar krijg je de beste zorg van en ook nog eens blije medewerkers!
Daarnaast het actief gebruiken van de ideeën van de MIP’s op de werkvloer en tijd en ruimte te creëren om die uit te werken gebeurt mijns inziens echt veel te weinig. Ook daar snijdt weer het mes aan twee kanten: én zinvolle verbeteringen én blije medewerkers.
Daar moeten we morgen toch gewoon mee beginnen?
Ik sprak hierover met Matthieu van der Haar, Representative Visits & Deliveries bij Scania, die ik enorm wil bedanken voor het zeer interessante gesprek dat ik met hem had! Ook jij bedankt Ton Duijn, voor de suggestie om Scania te benaderen!
Ik plaats elke week op woensdag een nieuwe blog. Abonneer op mijn nieuwsbrief om er geen een te missen door hier te klikken.
De andere blogs uit mijn reeks zijn hier te vinden.