Ik vind het heel leuk om af en toe naar bijeenkomsten te gaan die echt buiten mijn dagelijks werk liggen. Zo bezocht ik onlangs de Webwinkel Vakdagen in de Jaarbeurs in Utrecht, een tweedaagse beurs over eCommerce. Er ging een wereld voor me open! Tientallen stands van bezorgservices, betaalmethodes, verpakkers, webwinkels en webshopbouwers. En daarnaast heel veel lezingen van interessante bedrijven, waarvan ik de lezing van Zeeman een van de meest inspirerende vond.
Zeeman is een Nederlandse keten die sinds 1967 bestaat. In dat jaar werd in Alphen aan de Rijn de eerste winkel geopend. De winkel was ingericht als een soort supermarkt voor kleding en dat sloeg direct aan. Al snel werd een tweede vestiging geopend. Nu, ruim 50 jaar verder, heeft het bedrijf meer dan 1300 winkels in 7 landen en 70 miljoen klanten per jaar. Fun fact: in alle landen, dus ook in Spanje, Frankrijk en Duitsland, heet Zeeman gewoon: Zeeman.
Zeeman kenmerkt zich door (zeer) lage prijzen van kleding en textiel en is zeer succesvol in het verkopen ervan. Hoe doen ze dat? De slogan van Zeeman is ‘Zo eenvoudig kan het zijn’ en die eenvoud zie je overal in het bedrijf terugkomen. Ik bespreek graag een paar voorbeelden waarvan ik hoop dat het u aan het denken zet.
Eenvoud in assortiment: In tegenstelling tot veel andere retailers heeft Zeeman een zeer beperkt assortiment. Zo hebben zij bijvoorbeeld maar 1 type T-shirt met een eenvoudig eigen ontwerp dat zij maar in een beperkt aantal kleuren verkopen. Zij bestellen deze in grote hoeveelheden direct bij een van hun fabrikanten. En dan gelijk voor al hun winkels in alle landen. Het assortiment is namelijk in alle landen hetzelfde. Door deze enorme schaalgrootte kan de prijs enorm worden verlaagd. Deze lage prijzen gaan trouwens niet ten koste van het milieu. Zeeman werd in 2022 zelfs uitgeroepen tot de meest duurzame ondernemer van het jaar onder andere vanwege de hoge mate van transparantie en hun omgang met leveranciers.
Eenvoud in de winkels: Voor iedereen die wel eens in een Zeemanwinkel is geweest, weet dat de inrichting er heel anders uitziet dan een normale kledingwinkel. Veel eenvoudige stellingen en bakken waar de kleding en textiel los in ligt. Geen dure verpakkingen voor de kleding dus. Ook zijn er bijvoorbeeld geen pashokjes in de winkels. Dat scheelt ruimte, maar bijvoorbeeld ook het opruimen van door klanten gepaste kleren en daarmee dus personeel. Ook ontzorgen zij vanuit hun Service Kantoor in Alphen aan de Rijn alle winkels in alle landen met administratieve taken. Zo kunnen de medewerkers op de winkelvloer zich volledig focussen op hun klanten en zijn er niet op 1300 plekken medewerkers druk met dezelfde dingen. Dat is veel efficiënter.
Eenvoud online: Ook de webshop is eenvoudig ingericht, met een gelijke layout in alle landen waar Zeeman actief is. Dit gaat zelfs zo ver dat in alle landen dezelfde aanbiedingen op de landingspagina staan. Dit scheelt natuurlijk enorm aan ontwikkeling en onderhoud en daarmee aan inzet van personeel. Ook wordt er heel bewust naar andere grote online retailers gekeken. Bijvoorbeeld bij het online afrekenen, de zogenaamde check-out pagina. Deze onderzoeken en ontwikkelen ze heel bewust niet zelf, maar nemen ze slim over. Grote retailers als Bol en Amazon weten door hun ervaring en onderzoek namelijk heel goed wat het beste werkt. Daarnaast geeft dit het voordeel dat de Zeemanklanten in een herkenbare, vertrouwd aanvoelende omgeving hun aankopen kunnen afrekenen.
Lessen voor de zorg
Wat kunnen we in de zorg nu leren van de eenvoud van Zeeman? Natuurlijk is niet alles een op een te vertalen, maar ik denk dat er in de zorg genoeg voorbeelden te bedenken zijn waar we de lessen van Zeeman wél kunnen toepassen. Zeker gezien de stijgende kosten, het tekort aan personeel en steeds maar stijgende zorgvraag zou het in sommige gevallen ongetwijfeld goede oplossingen kunnen brengen.
Bijvoorbeeld het reduceren van assortiment. Ik moet dan gelijk denken aan het aanbod van bijvoorbeeld medische hulpmiddelen, pacemakers, knie- en heupprotheses. Maar u heeft er in uw praktijk wellicht ook wel voorbeelden van. Moeten er van dat product nu echt zoveel smaken zijn? Of kunt u als organisatie daar slimme keuzes in maken en door een grotere afname een betere deal sluiten met de fabrikant? Dat dat wel met beleid moet zie je wel aan het fiasco met het preferentiebeleid bij generieke geneesmiddelen. Daar worden door zorgverzekeraars grote deals gesloten met exclusiviteit voor specifieke fabrikanten, maar worden patiënten en apothekers vervolgens geconfronteerd met leveranciers die niet kunnen leveren. Met als gevolg heel veel extra werk en vervelende situaties aan de balie.
Een volgende les vond ik het ontzorgen van de winkelvloer zoals dat vanuit het Service Kantoor van Zeeman gebeurt. Als de werkvloer niet lastig wordt gevallen met allerlei taken die niet specifiek daar hoeven te worden uitgevoerd geeft dat veel ruimte voor het verlenen van goede zorg. Bovendien kan ik me zo voorstellen dat dat ook het werkplezier ten goede komt. Veel zorgprofessionals zijn niet de zorg ingegaan omdat ze zo blij worden van administratieve taken.
De laatste les vind ik het actief gebruiken van bewezen good practices van anderen. Dit is objectief gezien natuurlijk een no-brainer maar in de zorg nog steeds heel ongebruikelijk. Wat een winst zouden we in de zorg kunnen bereiken als we het not invented here syndroom wat vaker aan de kant zouden schuiven. Ik zou het zelfs heel normaal vinden als daar meer sturend in wordt opgetreden. Blijkbaar hebben we dat nodig!
Dank voor jouw inspirerende lezing Alex Bloemendal, Manager eCommerce bij Zeeman.
Ik plaats elke week op woensdag een nieuwe blog. Abonneer op mijn nieuwsbrief om er geen een te missen door hier te klikken.
De andere blogs uit mijn reeks zijn hier te vinden.